اولین تفاوت مادربردهای گیمینگ با مدل های معمولی را می توان در زیبایی چشم نواز و چیدمان زیبای قطعات و رنگبندی جذاب شان متوجه شد؛ گیمرها غالباً افرادی هستند که با دید گسترده تری هر چیزی را می ببیند و از این رو زیبایی بخش جدایی ناپذیر محصولات مخصوص خوره های گیمینگ است، اما این تفاوت ها مطمئناً فقط به ظاهر و زیبایی محدود نمی شود و باید قابلیت ها و امکانات ویژه ای نیز داشته باشند. با نگاهی کوتاه بر یک مادربرد گیمینگ احتمالاً اولین چیزی که خود نمایی می کند؛ طراحی Heat sink حرارت گیر چیپ ست است که اغلب، برندهای خاصی را یدک می کشند و طراحی زیبایی دارند. سازندگان مادربرد معمولاً هیت سینک های بزرگی را با طرح های خاصی بکار می گیرند تا افزون بر توانایی خنک سازی بیشتر، زیبایی چشم نوازی نیز داشته باشد.
مادربرد، قلب تپنده هر کامپیوتری است. این قطعه، تمامی اجزای سیستم را به هم متصل کرده و به عنوان بستر اصلی برای اجرای نرمافزارها عمل میکند. با توجه به تنوع بالای مادربردها در بازار، انتخاب مناسب برای کاربران میتواند چالشبرانگیز باشد. در این مقاله، به بررسی تفاوتهای اساسی بین مادربردهای معمولی و گیمینگ پرداخته و تأثیر آنها بر عملکرد بازیها و نرمافزارهای سنگین را مورد تحلیل قرار میدهیم با همراکت همراه باشید.
مادربرد معمولی برای مصارف روزمره
مادربردهای معمولی به گونهای طراحی شدهاند تا نیازهای کاربران خانگی را برای انجام کارهای روزمره مانند وبگردی، تماشای فیلم، کارهای اداری و ویرایش ساده تصاویر برطرف کنند. این مادربردها معمولاً دارای ویژگیهای پایه هستند و برای اجرای بازیهای سنگین و نرمافزارهای حرفهای بهینه نشدهاند.
ویژگیهای کلیدی مادربرد های معمولی
- قیمت مناسب
- مصرف انرژی پایین
- قابلیتهای محدود برای اورکلاکینگ
- خنکسازی ساده
- تعداد محدودی اسلات برای گسترش سیستم
مادربرد گیمینگ برای تجربه بازیهای حرفهای
مادربردهای گیمینگ با هدف ارائه بهترین عملکرد در بازیها و نرمافزارهای سنگین طراحی شدهاند. این مادربردها دارای ویژگیهای پیشرفتهای هستند که به گیمرها امکان میدهد تا از حداکثر پتانسیل سیستم خود بهرهمند شوند.
ویژگیهای کلیدی مادربرد های گیمینگ
- اورکلاکینگ : امکان افزایش فرکانس پردازنده و رم برای افزایش عملکرد
- خنکسازی پیشرفته : استفاده از هیتسینکها و فنهای قوی برای جلوگیری از داغ شدن قطعات
- اسلاتهای PCI Express بیشتر : برای نصب چندین کارت گرافیک و سایر کارتهای توسعه
- قابلیتهای صوتی با کیفیت بالا : برای تجربه صدای بهتر در بازیها
- شبکه قدرتمند : برای کاهش تاخیر در بازیهای آنلاین
- پشتیبانی از آخرین تکنولوژیها : مانند USB 3.2، Wi-Fi 6 و Thunderbolt
مقایسه تفاوت مادربرد گیمینگ و معمولی
از دیگر تفاوت های مادربرد گیمینگ و مادربرد معمولی میتوان به هیتسینک چیپ ست مادربردهای گیمینگ اشاره کرد، ارتفاع کم آنها به منظور عدم تداخل با کارت های گرافیک قدرتمند و تنومند امروزیست. در بحث خنک سازی بازهم تمامی مادربردهای گیمینگ بر روی ماژول های رگولاتور ولتاژ (VRM) دارای حرارت گیر هستند که غالباً توسط لوله های ناقل حرارت و به منظور دفع هرچه بهتر حرارت به هم متصل شده اند.
وجود هیتسینک بر روی ماژول های رگولاتور ولتاژ به خنک ماندن آنها و پایداری و ثابت بیشتر مدار تغذیه مادربرد در طولانی مدت کمک بسیار زیادی می کند و به دوام بیشتر نیز می انجامد. البته استفاده از حرارت گیر بر روی ماژول های تغذیه صرفاً به مادربردهای گیمینگ محدود نمی شود، اما معمولاً استفاده از حرارت گیر بر روی ماژول های رگولاتور ولتاژ در مادربردهای گیمینگ حتمی است و حرارت گیرهای بزرگتری بکار گرفته می شود.
از آنجایی که کارت گرافیک قلب تپنده هر سیستم گیمینگی است؛ مادربرهای گیمینگ غالباً دارای بیش از یک شکاف توسعه PCIE به منظور نصب دو یا چند کارت گرافیک در پیکربندی های چندگانه هستند. پیکربندی CossFire به دلیل ماهیت آن بیشتر از پیکربندی SLI پشتیبانی می شود و تقریباً در تمامی بردهای مخصوص گیمینگ یافت می شود.
اما پشتیبانی از پیکربندی SLI غالباً به بردهای گران قیمت تر و مبتنی بر چیست های رده بالا محدود می شود. از دیگر تفاوت شکاف های توسعه این بردها می توان به چیدمان و فاصله بهینه به منظور نصب بدون تداخل کارت های تنومند گیمینگ اشاره کرد.
از آنجایی که گیمینگ همواره با بارپردازشی بالایی همراه است و منابع مختلف سیستم از جمله پردازنده مرکزی و کارت گرافیک به میزان بالایی مورد استفاده قرار می گیرند؛ سیستم بیش از استفاده معمولی با فشار مواجه می شود و از این رو باید از دوام و پایداری بالایی برخوردار باشد.
به همین منظور مادربردهای گیمینگ با اجزای باکیفیت تر و دارای طول عمر بیشتری ساخته می شوند تا پایداری بیشتری داشته باشند. از این قطعات می توان به خازن های جامد غالباً ژاپنی، ماسفت های کم مصرف و خنک در کنار چوک های با بازدهی بالا اشاره کرد که نقشی اساسی در افزایش طول عمر سیستم و پایداری آن خواهند داشت.
جدول مقایسه تفاوت مادربرد گیمینگ و معمولی
ویژگی | مادربرد معمولی | مادربرد گیمینگ | تأثیر بر عملکرد |
اورکلاکینگ | محدود | گسترده | امکان افزایش قابل توجه سرعت پردازنده و رم برای اجرای روانتر بازیها |
خنکسازی | ساده | پیشرفته | جلوگیری از افت عملکرد در اثر داغ شدن قطعات، مخصوصاً در بازیهای طولانی |
اسلاتها | تعداد محدود | تعداد بیشتر | امکان نصب کارت گرافیکهای قدرتمندتر و سایر کارتهای توسعه برای افزایش گرافیک و عملکرد کلی سیستم |
کیفیت صدا | متوسط | بالا | تجربه صدای بهتر و دقیقتر در بازیها |
شبکه | متوسط | قدرتمند | کاهش تاخیر در بازیهای آنلاین و عملکرد بهتر در شبکههای پرسرعت |
چرا مادربرد گیمینگ برای بازیها مهم است؟
- ثبات و پایداری : مادربردهای گیمینگ به گونهای طراحی شدهاند تا در طولانی مدت و تحت فشار زیاد، عملکرد پایدار و قابل اعتمادی داشته باشند.
- پشتیبانی از فناوریهای جدید : این مادربردها معمولاً اولین محصولاتی هستند که از آخرین فناوریهای پردازنده، رم و سایر اجزا پشتیبانی میکنند.
- قابلیتهای اضافی : ویژگیهایی مانند نورپردازی RGB، نرمافزارهای مانیتورینگ و اورکلاکینگ، تجربه کاربری را بهبود میبخشند.
تفاوت سیستم صوتی مادربرد گیمینگ و معمولی
با توجه به اهمیت صدای باکیفیت و با وضوح و جزئیات بالا در گیمینگ؛ سازندگان مادربرد هر یک سیستم های صوتی مختلفی را بکار می گیرند که چیزی فراتر از یک تراشه پردازنده صدا هستند. سیستم صوتی این مادربردها نه تنها در گیمینگ تجربه ای بی نظیر را خلق می کند، بلکه حتی در گوش دادن به موزیک و یا تماشای فیلم هم می توان تفاوت آنها را بخوبی حس کرد. قلب سیستم های صوتی از پردازنده یا تراشه صدا تشکیل شده است، در مادربردهای معمولی غالباٌ از تراشه های ارزان قیمت و تا حدودی کم کیفیت ساخت کمپانی Realtek استفاده می شود؛ البته این تراشه ها و بویژه سری 8 آن می توانند راضی کننده باشند اما نه برای گوش های تیز گیمرها!
در ساخت مادربردهای گیمینگ در زمان نگارش این مطلب تراشه Realtek® ALC1150 یکی از پیشرفته ترین و قدرتمندترین آنها است که بیشتر در محصولات رده بالا استفاده می شود و بیشترین رواج را در میان مادربردهای گیمینگ دارد. البته هستند تراشه های دیگری از جمله تراشه چهار هسته ای Creative® Sound Core3D™ به مراتب قدرمندتر و پیشرفته تر است اما صرفاً در مادربردهای گیمینگ گران قیمت مورد استفاده قرار می گیرند.
تراشه های کنترلر شبکه
مطئمناً می دانید که برای گیمینگ آنلاین و یا تماشای ویدئو باکیفیت، به ارتباط اینترنتی پرسرعتی نیاز است. با این حال ارتباط مناسب با اینترنت تنها به کیفیت و پهنای باند سرویس اینترنت بر نمی گردد. غیر از پهنای باند، ارتباط اینترنتی دارای مشخصه دیگری به نام Latency یا تاخیر است که به وضوح در مواقعی که ترافیک زیادی از سیستم شما در حال تبادل است خود را نشان می هد.
برای نمونه در حال تماشای یک ویدئو با کیفیت هستید اما به رغم پهنای باند مناسب ارتباط اینترنتی، با لگ زدن یا وقفه در نمایش ویدئو مواجه می شوید، یا در گیمینگ آنلاین تاخیر در ارتباط حسابی کلافته تان می کند، اما اگر مشکل از ارتباط اینترنت نیست پس از کجا ناشی می شود؟ اگر ساده بگوییم بسیاری از تراشه های کنترلر شبکه که وظیفه مدیریت ارتباط با شبکه محلی یا LAN را برعهده دارند؛ در مواجه با حجم زیادی ترافیک به دلیل قدرت پایین دچار اختلال در مدیریت بسته های داده می شوند که به وقفه های هرچند ناچیز اما موثری می انجامد. این مشکل بیشتر با تراشه های ارزان قیمت که بیشترین رواج را هم دارند مشاهده می شود.
درگاه مخصوص وسائل جانبی گیمینگ
هرچقدر هم که شمشیر تیزی در دست داشته باشید، سلاح هایتان قدرتمند و دقیق، و تندخوترین خودروها و بهترین ستاره های فوتبال را به خدمت گرفته باشید، بدون واکنش سرعت در بازی ها بی فایده خواهند بود. با اینکه امروزه کنترلرهای گیمینگ باکیفیت و پرسرعتی در بازار یافت می شوند؛ اما تاخیر درگاه مادربردها همواره عاملی برای کاهش کارایی آنها بوده است.
از همین رو سازندگان مادربرد در مدلهای گیمیگ درگاه های ویژه ای را تعبیه کرده اند که سرعت، پایداری و دوام بیشتر و زمان پاسخگویی کمتری دارند. این درگاه ها برای ماوس های دقیق و پرسرعت امروزی ضروری محسوب می شوند و می توان گفت که با درگاه های معمولی نمی توان از توان آنها کاملاً استفاده کرد. این درگاه ها غالباً طلا اندود شده اند و افزون بر اینکه دربرابر اکسید شدن توسط هوا حفاظت می شوند، کمتر نیز فرسوده می شوند.
در نهایت، انتخاب مادربرد مناسب به نیازها و بودجه شما بستگی دارد. با در نظر گرفتن عوامل ذکر شده در این مقاله، میتوانید بهترین انتخاب را برای سیستم خود انجام دهید.